ورشو صحنه تنهایی دیپلماتیک آمریکا

به گزارش راهبرد معاصر؛ بیش از یک ماه است که آمریکا با موضوع کنفرانس ورشو هیاهوی رسانه ای گسترده ای را به راه انداخته اما این هیاهوی رسانه ای با توجه به موضع گیری کشورهای مهم بیش از آنکه به نفع واشنگتن باشد به زیان آن تمام شده است.

«الیزابت استیکنی» سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا در پیام تصویری که امروز چهارشنبه در توئیتر منتشر کرد عنوان داشت که هدف از برگزاری این کنفرانس یافتن راه های دیپلماتیک و سیاسی برای بحران های منطقه از قبیل تولید موشک، مبارزه با تروریسم، بحران های انسانی و امنیت سایبری خواهد بود.

به گفته استیکنی بیش از ۸۰ کشور به این کنفرانس دعوت شده اند.

موضوع برگزاری کنفرانس ورشو در سفر ماه گذشته «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا، به خاورمیانه مطرح شد و در ابتدا عنوان شد که این کنفرانس با هدف مقابله با ایران برگزار می شود. پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده، در جریان سفر خود به خاورمیانه از برگزاری این کنفرانس در سطح وزرا با عنوان «پیشبرد آینده‌ای با صلح و ثبات در خاورمیانه» خبر داده بود.

اما پس از آنکه «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صراحتا اعلام کرد در کنفرانس ضد ایرانی ورشو شرکت نمی کند روسیه نیز موضع مشابهی را در خصوص این کنفرانس اتخاذ کرد و برخی رسانه ها نیز اعلام کردند که برخی از دیپلمات‌های اروپایی گمان می‌کنند که احتمال دارد این نشست لغو شود.

علاوه بر آن «جاناتان کوهن» نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل متحد هم، احتمالا در واکنش به انصراف شماری از کشورها از شرکت در این نشست، گفت قرار نیست نشست ورشو به محلی برای «بدنام کردن ایران» بدل شود، بلکه صرفا به چالش‌های پیش روی غرب آسیا می‌پردازد.

دیپلمات‌ها می‌گویند وزارت خارجه لهستان از وزرای خارجه اتحادیه اروپا خواسته در کنفرانس ورشو شرکت کنند، اما دیپلمات‌های اروپایی گمان می‌کنند که ممکن است به واسطه میزان مشارکت اندک کشورها یا حضور آن‌ها با مقام‌های رده پایین، پمپئو در دقیقه ۹۰ این نشست را لغو کند.

موضع اتحادیه اروپا و روسیه

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دی ماه در نشست وزیران خارجه کشورهای عضو این اتحادیه در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه در کنفرانس ورشو شرکت می کند یا خیر گفته بود: در زمان برگزاری کنفرانس ورشو، من در نشست اتحادیه آفریقا خواهم بود و سپس در برنامه هایی که در آدیس آبابا برگزار می شود شرکت می کنم. علاوه بر آن من دیدارهای دیگری در شاخ آفریقا خواهم داشت. نگران آن هستم که در آن تاریخ نه در بروکسل باشم و نه در اروپا.

پیشتر آسوشیتدپرس به نقل از دیپلمات‌های اروپایی در بروکسل گزارش داده بود که به نظر می‌آید کشورهای اروپایی نمی‌خواهند در نشست ورشو که قرار است ماه آینده میلادی به ابتکار آمریکا برگزار شود شرکت کنند.

دیپلمات‌هایی که در بروکسل با خبرگزاری آسوشیتدپرس صحبت کرده‌اند تردیدهایی درباره موضوع اصلی این نشست دارند و می گویند «زمان کافی برای برنامه‌ریزی آن نبوده و به نظر می‌آید ایران نیز به آن دعوت نشده است».

پیشتر روزنامه وال استریت ژورنال هم در گزارشی نوشت: «انتخاب لهستان، برای میزبانی این نشست از سوی برخی دیپلمات‌های اروپایی تلاش برای ایجاد شکاف در اتحادیه اروپا در مورد ایران ارزیابی شده است».

لهستان از اعضای اتحادیه اروپا است. این اتحادیه همچنان در تلاش برای حفظ ایران در برجام است و می‌خواهد ساز و کاری ویژه برای ادامه تجارت مشروع با ایران برقرار کند.

در همین رابطه «جاکیچ کژاپوتوویژ» وزیر خارجه لهستان در مصاحبه ای اعلام کرد که در نشست ورشو که در تاریخ ۱۳ و ۱۴ فوریه برگزار می شود هیچ شخصیتی از روسیه شرکت نمی کند.

به گفته وزیر خارجه لهستان، روسیه پیش از آنکه برنامه این نشست را ببیند تصمیم خود را برای عدم حضور در نشست ورشو اتخاذ کرده بود.

در همین رابطه روز چهارشنبه ۲۴ بهمن نیز اعلام شد که وزیران خارجه آلمان و فرانسه نیز در نشست ورشو شرکت نمی کنند.

علاوه بر اروپا و روسیه، مقامات فلسطینی نیز اعلام کرده اند که در کنفرانس ورشو شرکت نمی کنند. پیشتر اعلام شده بود که قرار است در ورشو گفتگوهایی با طرف های فلسطینی و صهیونیستی درباره معامله قرن انجام شود اما اعلام موضع مقامات فلسطینی موجب عقیم ماندن این بخش از تلاش های واشنگتن شد

تکرار تاریخ

وضعیت رقم خورده برای این نشست همانند وضعیتی است که پیش از آغاز مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ رقم خورده بود. در آن زمان و پیش از آغاز مجمع عمومی، آمریکا اعلام کرد که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده ریاست جلسه شورای امنیت با موضوع ایران را برعهده خواهد داشت.

در آن زمان نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل بود و بعد از آنکه موضع کشورهای مختلف در خصوص این نشست مشخص شد روزنامه واشنگتن پست در گزارشی نوشت: دولت آمریکا از طرح «نیکی هیلی» نماینده واشنگتن در سازمان ملل، برای برگزاری نشستی به ریاست دونالد ترامپ در سازمان ملل در خصوص ایران دوری می کند زیرا نگران تبعات تشکیل چنین جلسه ای است.

هیلی در تاریخ چهارم سپتامبر (۱۳ شهریور) در نیویورک به خبرنگاران گفته بود که در مجمع عمومی سازمان ملل نشستی در شورای امنیت به ریاست رئیس جمهوری آمریکا در خصوص ایران برگزار می شود.

به نوشته واشنگتن پست، از آنجا که قرار است در این جلسه به موضوع ایران پرداخته شود این امر نگرانی فوری میان متحدان آمریکا را در پی داشته است. آنها معتقد هستند که این جلسه اختلافات عمیق میان آمریکا، فرانسه و انگلیس بر سر توافق هسته ای با ایران را آشکار می کند.

بعد از این گزارش و ادامه واکنش های منفی کشورهای مختلف، آمریکا موضوع جلسه شورای امنیت به ریاست ترامپ را عوض کرد.

صحبت های نماینده آمریکا در سازمان ملل نشان می دهد که آمریکا برای جلوگیری از تشدید اختلافات میان واشنگتن و بروکسل و همچنین جلوگیری از عمیق تر شدن شکاف های میان دو طرف، موضوع نشست ورشو را تغییر داده است.

تغییر موضوع کنفرانس ورشو که وقوع آن محتمل بود، به عنوان شکست دیپلماتیک دیگری در کارنامه ترامپ ثبت می شود. این شکست سومین شکست دیپلماتیک آمریکا در برابر ایران خواهد بود.

همانطور که اشاره شد یکی از این شکست ها مربوط به زمان برگزاری مجمع عمومی بوده و شکست دیگر نیز در زمان اغتشاشات سال گذشته است که آمریکا با هدف دخالت در امور داخلی ایران نشستی را در این خصوص در شورای امنیت برگزار کرد که نتیجه آن جز شکست برای واشنگتن نبود.

مهر